Het klinkt als zo’n makkelijk zinnetje, maar toch blijkt dat wij in het westen moeite hebben met zelfcompassie. In het Westen zijn we gewend om streng te zijn voor onszelf. We denken vaak dat zelfkritiek ons helpt om beter te presteren, succesvoller te zijn of fouten te vermijden. Maar onderzoek laat keer op keer zien dat die constante zelfkritische stem ons juist ondermijnt. Het vergroot gevoelens van falen en schaamte en draagt niet bij aan geluk en welzijn. Sterker nog: zelfkritiek zorgt vaak voor stress, onzekerheid en een gevoel nooit goed genoeg te zijn.
Van zelfkritiek naar zelfcompassie
Jack Kornfield schrijft in zijn boek Het wijze hart, hoe de Dalai Lama moeite had het westerse begrip “zelfhaat” te begrijpen.
In 1989, op een van de eerste internationale bijeenkomsten van boeddhistische leraren, brachten wij westerse leraren het enorme probleem ter sprake van gevoelens van onwaardigheid en zelfkritiek, schaamte en zelfhaat, en hoe veelvuldig die aan de orde kwamen bij de beoefening door westerse leerlingen, De dalai lama en andere Aziatische leraren waren geschokt. Ze konden het woord zelfhaat niet helemaal bevatten. Het kostte de dalai lama tien minuten overleg met Thupten Jinpa, zijn tolk, om het zelfs maar te verstaan. Daarna draaide hij zich om en vroeg hoeveel van ons dit probleem in onszelf en onze leerlingen herkenden. Hij zag ons allemaal bevestigend knikken. Hij leek oprecht verbaasd. Maar dat is een vergissing’, zei hij. Elk wezen is kostbaar!’
Wat is zelfcompassie?
Zelfcompassie is een alternatief dat wél bijdraagt aan ons welzijn. Het betekent dat je jezelf behandelt zoals je een goede vriend(in) zou behandelen: met vriendelijkheid, begrip en steun, juist op momenten dat het moeilijk gaat. Zelfcompassie gaat over drie dingen:
- Vriendelijkheid voor jezelf in plaats van hard oordelen.
- Erkennen dat lijden en falen onderdeel zijn van het mens-zijn en ons verbinden met anderen.
- Met aandacht aanwezig zijn bij je ervaring, zonder jezelf erin te verliezen of te veroordelen.
Het effect van zelfcompassie
Er is veel onderzoek naar de heilzame effecten van mindfulness en zelfcompassie in het algemeen. Ook specifieke (zelf)compassietrainingen worden toenemend onderzocht. Samenvattend, bevestigt het onderzoek tot nu toe dat na een compassie training:
- mindfulness, zelfcompassie, kwaliteit van leven en veerkracht toenemen, en
- depressie, zelfkritiek, angst en stressbeleving afnemen.
Artikelen – Mindfulness-Based Compassionate Living
Hoe kan je het toepassen?
Je kan beginnen met een simpele oefening:
- Ga zitten in een rustige ruimte en sluit je ogen.
- Breng je aandacht naar je ademhaling en voel hoe je lichaam zich ontspant met elke in- en uitademing.
- Herhaal in stilte een compassievolle wens naar jezelf. Bijvoorbeeld: “Moge ik mezelf accepteren zoals ik ben” of “ik wens mezelf geluk en gezondheid toe.
Tijdens de compassie training doen we ook altijd een leuke oefening waarbij je jouw innerlijke criticus een gekke naam geeft. Hierdoor ontstaat vaak al een glimlach op je gezicht, waardoor de kracht van de criticus al afneemt en er meer zachtheid ontstaat. Mijn jaloerse kant noem ik vaak het groene monster. En een oud deelnemer noemde haar criticus Olga. 😊
Hoe zou jij jouw criticus noemen?
Meer lezen over zelfcompassie?
De kracht van Zelfcompassie – Suenja Trainingen
Books by Kristin Neff – Self-Compassion
Compassie training – Suenja Trainingen
Meedoen aan de eerstvolgende compassietraining?
Kijk hier wanneer de eerstvolgende compassie training plaatsvind of stuur een bericht.
